محمود اماني در كارگاه« توانمندسازي مديران مدارس كشور» تاكيد كرد:
تعامل بين مدرسه و محله بايد دو طرفه باشد/شوراي عالي آموزش و پرورش يكي از سرمايه هاي ملي كشور است
دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش گفت: بچه ها به مدرسه مي آيند براي سه رشد؛ يادگيرند شدن، متوازن رشد كردن در شش ساحت(دين، علم، هنر، سياست و اجتماع، اقتصاد و معيشت و زيستي و بدني) و هويت ايراني اسلامي پيدا كردن.
دكتر محمود اماني دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش در كارگاه مجازي «توانمند سازي مديران مدارس كشور» كه به ميزباني اداره كل آموزش و پرورش استان خراسان رضوي برگزار شد، گفت: هر مديري قبل از هرچيزي بايد از خود بپرسد اين جايي كه من مدير آن هستم چه ارزش افزوده اي پيدا كرده است؟
وي با اشاره به اينكه بحث توانمند سازي مديران مدارس يكي از موضوعات بسيار مهم و اساسي است كه نيازمند توجه جدي مسئولان مي باشد افزود: همه ما در موقعيتي كه قرار داريم با يك پرسش خيلي مهم مديريتي مواجه هستيم. هر مديري قبل از هر چيزي بايد از خودش يك سئوال مهم و اساسي بپرسد اين جايي كه من مدير آن هستم چه ارزش افزوده اي پيدا كرده است؟ و براي اين سئوال بايد يك پاسخ قانع كننده داشته باشد.
اماني با تاكيد بر اينكه هر مسئولي بايد از خودش اين سئوال را بپرسد گفت: هر مديري كه توانست به اين پرسش، پاسخ قانع كننده اي بدهد در كارش موفق مي شود چون اين يك سئوال بنيادي است. وقتي كسي به اين نكته برسد كه مدير توانمندي است و بود و نبودش فرق مي كند به موفقيت رسيده است. اگر مديري در مجموعه اي بود و نبودش فرق كرد اين سيستم پيشرفت مي كند.
وي اطهار داشت: شوراي عالي آموزش و پرورش يكي از سرمايه هاي آموزش و پرورش بلكه سرمايه ملي كشور است كه در سال 1275 ه.ش 10 سال قبل از مشروطه(1285 ه.ش) براي ساماندهي مدارس كشور تشكيل شده است. اولين نهاد شورايي رسمي در كشور است كه به بوسيله عده اي از رجال معارف پرور كه دغدغه تعليم و تربيت فرزندان اين كشور داشتند، تاسيس شد. تا 1300 قانوني در مجلس آن زمان تحت عنوان شوراي عالي معارف تصويب ش. الان در يكصدويكمين سال تاسيس آن هستيم.
اماني در ادامه ابراز كرد: كار شوراي عالي آموزش و پرورش سه چيز است: سياستگذاري، قانونگذاري و نظارت؛ به نوعي شعبه اي از مجلس شوراي اسلامي است. مجلس هاي جهان به اين واقعيت پي برده اند كه قانونگذاري و سياستگذاري در حوزه آموزش و پرورش يك كار تخصصي و فني است كه جنس قوانين و مقررات آن با ديگر قوانين فرق مي كند. لذا شعبه اي براي اين كار ايجاد كردند كه مصوبه مجلس دارد. قانون آن سه بار تغيير كرده است، در آخرين تغيير آن در سال 1380 رئيس جمهور به عنوان رئيس آن انتخاب شده است.
دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش با اشاره به سه سرمايه اصلي اين شورا گفت: يكي از سرمايه هاي داصلي آن اصالتش است همين سابقه تاريخي آن و دومين سرمايه آن، استقلال است، اين استقلال خيلي به داد آموزش و پرورش رسيده است. يكي از معضلات نظام آموزشي ما بي ثباتي مديريتي است از روزي كه سند تحول بنيادين(سال 1390 )متولد شده آموزش و پرورش تا امروز شش وزير و چهار سرپرست عوض كرده است. با اين وضع بي ثباتي مديريتي در آموزش و پرورش اگر شوراي عالي آموزش و پرورش نبود چه بسا اين تغييرات سبب مي شد سند از خاطره ها برود، استقلال شوراي عالي در اين دوران باعث شده است كه گفتمان سند تحول باقي بماند.
وي با اشاره به گزارشي كه از اجراي سند تحول در استان خراسان رضوي ارائه شد افزود: گزارشي كه شما از اجراي سند در اين استان ارائه نموديد مشخص شد كه اين سند مايه چه تحركي درآموزش و پرورش استان شده است.
اماني با اشاره به استقلال نسبي شوراي عالي آموزش و پرورش بيان كرد: در تغيير دولت ها، شوراي عالي آموزش و پرورش از ثبات مديريتي خوبي برخوردار است.
دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش با اشاره به اتقان مصوبات شوراي عالي آنرا يكي از مهم ترين سرمايه هاي اين شورا دانست و اظهار كرد: يعني مصوبات اين شورا متقن، قابل اعتماد، قابل دفاع و ماندگار است و اين به خاطر پختگي كار قبل از توليد و وجود افراد متخصص، باتجربه و كاردان در مجموعه شوراي عالي است. مانند آئين نامه اجرايي مدارس كه يكي از مهم ترين مصوبات اين شوراست. در اين آئين نامه اختيارات خوبي در راستاي مدرسه محوري به مديران مدارس داده است. بايد قوانين را با اين مصوبه همراه كنيم تا مدير بتواند به نحو احسن نقش خود را ايفا نمايد.
وي با تاكيد بر اينكه در بحث نيروي انساني، مدير مدرسه بايد بتواند از نيروهاي توانمند و تاثيرگذار استفاده كند افزود: مدرسه از اين طريق به رشد مي رسد. كليد اجراي سند تحول بنيادين در مدرسه، آئين نامه اجرايي است، در اين آئين نامه فهم عميق پداگوژي، علم و هنر يادگيري و ياددهي و برنامه هاي درسي و...وجود دارد، جلوه كامل سند تحول بنيادين در آئين نامه اجرايي است.
دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش تاكيد كرد: يكي از اثرات شوراي عالي آموزش و پرورش، همين سند تحول بينادين آموزش و پرورش است نه فقط اين سند بلكه كتاب مباني نظري سند تحول بنيادين، تك تك كلمات اين كتاب نوشته و انشاء شده است نه ترجمه و نه متن آماده. خيلي از دستگاه ها اين چنين سند ندارند ما كه داريم نسبت به آن چه وظايفي داريم؟
اماني با اشاره به تعداد از وظايف مديران نسبت به سند تحول بنيادين اظهار كرد: تربيت انسان تمام ساحتي؛ يعني انسان كاليكاتوري و تك ساحتي نمي خواهد بلكه دنبال تربيت يك انسان با رشد متوازن و متعادل در شش ساحت(دين، علم، هنر، سياست و اجتماع، اقتصاد و معيشت و زيستي و بدني) است. هر دانش آموزي كه به مدرسه آمد بايد در شايستگي هاي پايه يادگيري به خود بسندگي برسد. يعني به نقطه اي برسد وقتي كه از مدرسه بيرون رفت بتواند گليم يادگيري خود را از آب بيرون بكشد.
وي اضافه كرد: سند به صورت روشن تاكيد مي كند مدرسه سه ماموريت دارد ولاغير... شايستگي هاي پايه يادگيري بوجود بياورد، يادگيري رايانشي، يادگيري مادام العمر اين را برنامه درسي ملي باز كرده است. مانند سوادهاي پايه يادگيري خواندن و نوشتن و.... موقعيت ديدن و ارائه؛ مدرسه حامي ارائه، يعني مدرسه اي كه در آن فرصت ارائه مطالب را در اختيار دانش آموزان قرار مي دهند. اين كار باعث بالا رفتن خودباوري، شايستگي ها، توانمندي ها و قابليت هاي دانش آموزان مي شود و هر ارائه به او احساس موفقيت مي دهد و هيچ چيز به اندازه احساس موفقيت، نمي تواند موفقيت بياورد.
دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش افزود: دومين ماموريت رشد متوازن و متعادل تمام ساحتي است، تربيت يك انسان در حد متعادل و ارائه آموزش هاي مورد نياز شهروندي به او.
اماني ابراز داشت: ماموريت سوم آموزش و پرورش در همه كشورها، ماموريت ويژه ملي است، مثلا هر كشوري به نظام آموزش و پرورش خود يك سفارش مي دهد و ما در كشورمان به آموزش و پرورش ماموريت تربيت دانش آموزان بر اساس هويت ملي ايراني و اسلامي داده ايم.
وي افزود: بچه ها به مدرسه مي آيند براي سه رشد: يادگيرند شدن، متوازن رشد كردن در اين شش ساحت و هويت ايراني اسلامي پيدا كردن.
دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش با اشاره به اينكه اهداف آموزشي دشوار و سخت است و بايد آسان تر شود اضافه كرد: مدرسه اي كه اهداف آموزشي را بشناسد محل طراحي محتواي آموزشي قرار مي گيرد. معلم هاي مدرسه در تابستان براي شروع سال تحصيلي يك سري محتواها و فعاليت هاي آموزشي را آماده تدارك مي بينند يعني طراحي آموزش مي كنند، طراحي آموزشي، كليد موفقيت آموزشي است. معلمي كه مي تواند طراحي آموزشي كند يعني طرحي را براي يادگيري دانش آموزان آماده مي كند هم خود رشد مي كند و هم يادگيري به نتيجه مي رسد.
اماني در ادامه گفت: مدرسه كانون تربيتي محله است، اگر مدرسه با محله وصل است مدير، مدير موفقي است و اگر وصل نيست مدير و مدرسه مشكل دارند. مدرسه بايد با محله خود داد و ستد داشته باشد تا مردم آن را از خود بدانند.
وي با تاكيد بر اين كه مردمي سازي با خصوصي تفاوت زيادي دارد اظهار داشت: اگر به روستايي سفر كرده باشيد مي بينيد بهترين ساختمان روستا مسجد و يا حسنيه روستا از هر نظر گرمايش، سرمايش و... است. اينها مردم ساخته اند و مردم خود را صاحب آن مي دانند ولي مدرسه را مي گويند بايد دولت بسازد. مفهوم مردمي سازي اين است كه مدرسه را از خودشان بدانند.. صاحب مدرسه مردم هستند.
دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش اضافه كرد: تعامل بين مدرسه و محله بايد دو طرفه باشد به طوري كه هر دو نسبت به همديگر احساس تعلق خاطر داشته باشند و مدرسه در اين فكر باشد ما براي مردم محله چكاري بايد انجام بدهيم. مدرسه هايي كه مردمي شدند ريشه پيدا كرده و ماندگار شدند.
اماني تاكيد كرد: براي مردمي سازي بايد الگو داشته باشيم يعني چه كاري بايد بكنيم تا مردم مدرسه را از خود بدانند؟ و مدرسه صاحب پيدا كند. كلمه مدرسه دولتي ترجمه اشتباهي است. در غرب به اين مدرسه ها مي گويند مدرسه عمومي و در مقابل آن مدرسه هاي خصوصي قرار دارند.
دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش در ادامه گفت: يكي از جلوه هاي مردمي سازي، داشتن برنامه درسي ويژه مدرسه(بوم) است. يعني برنامه درسي سطح مدرسه، يكي از مهم ترين گشايش هاي سند اين بود كه به مديران مدرسه اجازه داده است از وقت رسمي مدرسه بتوانند براي موضوعاتي كه تشخيص مي دهند محتوا توليد و آموزش دهند و امتحان بگيرند.