دکتر فرشید قاسمی نماینده شورای عالی آموزش و پرورش در استان فارس:

سیاست شورای‌عالی آموزش و پرورش سهيم کردن استان‌ها در برنامه‌ریزی‌ها، تدوین آیین‌نامه‌ها و فعالیت های نظارتی است/ سند بنیادین چون ذاتش تحول خواهی است، نقطه پایانی ندارد / رستگاری جامعه از طریق توسعه هنرستان‌ها  و رشته های آموزش‌های فنی و حرفه‌ای ممكن است

به منظور ايجاد ارتباط و تعامل موثر با آموزش و پرورش استان ها و همچنين نظارت بر حسن اجراي مصوبات شوراي عالي آموزش و پرورش، از سال1387 يك نفر از معاونان مديركل آموزش و پرورش هر استان به عنوان نماينده اين شورا انتخاب و منصوب شده است كه كارهاي نظارت بر حسن اجراي مصوبات، موانع و محدوديت هاي اجراي مصوبات، مشكلات و چالش هاي آموزش و پرورش در استان مربوطه و... را شناسايي و در اختيار مديريت نظارت و ارزشيابي دبيرخانه اين شورا قرار مي دهند. اين واحد با كمك و همكاري نمايندگان، گزارش هاي نظارتي را تجزيه و تحليل نموده و به وزارت آموزش و پرورش و... براي بر طرف كردن موانع و محدوديت هاي اجراي مصوبات شوراي عالي و قوانين و مقررات آموزشي و تربيتي ارجاع مي دهد.

تاكنون بيش از هفت نشست تخصصي با مشاركت نمايندگان شوراي عالي آموزش و پرورش در استان ها برگزار شده است و اكنون در آستانه برگزاري هشتمین نشست سالانه نمایندگان استانی شورای‌عالی آموزش و پرورش هستيم.

اين نشست با هدف تقویت ارتباط و تعامل بین حوزه سیاست‌گذاری و اجرا، تبیین سیاست‌ها و برنامه‌ها، تقویت نظارت و ارزیابی، شناسایی موانع و نیازهای قانونی در مسیر اجرای بهینه مصوبات شورای‌عالی آموزش و پرورش، طی روزهای 25 و 26 تیرماه امسال به میزبانی استان آذربایجان‌شرقی در شهر تبریز برگزار مي شود. 

به همين منظور گفت وگویی با دکتر فرشید قاسمی، معاون آموزش متوسطه استان فارس و نماینده شورای‌عالی آموزش و پرورش در این استان در باره مسایل مختلف از جمله راهکارهای ایجاد تعامل موثر میان حوزه سیاست‌گذاری و اجرا، سیاست تعاملی شورا با نمایندگان استانی، اجراي سند تحول بنيادين، انتظارات از نشست هشتم، راهکارهایی برای نظارت بهتر و موثرتر بر اجرای مصوبات شورا، انجام داده ایم که در زیر می‌خوانید.

* نظر جناب‌عالی در باره سیاست تعاملی با شورای‌عالی آموزش و پرورش چیست؟ راهکارهای خود را برای ایجاد تعامل موثرتر بین حوزه سیاست‌گذاری و اجرا بیان کنید.

سیاستی که شورای‌عالی آموزش و پرورش در پیش گرفته، يعني سهيم كردن استان‌ها در برنامه‌ریزی‌ها، بررسی و تدوین آیین‌نامه‌ها و... سیاستی است که می‌تواند ديدگاه ها، نظرات و پيشنهادهاي مختلفي قبل از بررسي طرح ها و برنامه ها و تصويب آنها از صاحب نظران حوزه تعليم و تربيت در استان ها دريافت كند و به نوعي شوراي عالي آموزش و پرورش بدنبال جلب مشاركت و تسهيم تجارب با استان ها در تهيه، تدوين و تصويب مصوبات خود است. اين كار باعث مي شود بررسي و كارشناسي طرح و برنامه روند بهتر و راحت تري را طي نمايند.

استان فارس هم به استقبال برنامه‌هایی که شورای‌عالی می‌خواهد روی آن‌ها کار کند رفته تا برنامه هاي خوب و منسجمي تهيه و تدوين شود.

شورای‌عالی آموزش و پرورش چند راهکار خوب بکار گرفته که از آن جمله می‌توان به برگزاري نشست هاي برخط، وبينارهاي تخصصي، مذکرات تلفنی، مکاتبات و... كه با استان‌ها انجام می‌شود، همه این‌ها مواردی هستند که می‌تواند کمک کند تا شوراي عالي بهتر در جريان مسائل و مشكلات آموزش و پرورش در استان ها قرار گرفته و تعامل و ارتباط موثرتري با آنها برقرار نمايد.

پیشنهاد من این است برای اینکه ارتباط قوی‌تر باشد، مواردی که قرار است در شورای‌عالی آموزش و پرورش مورد بحث و بررسی قرار گیرد را از قبل  برای استان ها ارسال شود تا با تشکیل گروه‌های کارشناسی، پژوهشی و... نظرات خود را به شورای‌عالی ارایه کنند.

* چه راهکارهایی برای نظارت بهتر و موثرتر بر اجرای مصوبات شورای‌عالی آموزش و پرورش پیشنهاد می کنید؟

طبیعتا شورای ‌عالی آموزش و پرورش در هر استان یک نفر به عنوان رابط دارد، خب رابط هم باید افرادی را در شهرستان‌ها به عنوان رابط در نظر بگیرد تا مطمئن شود مصوبات شورای‌عالی آموزش و پرورش به نحو مطلوب اجرا می‌شود. از طرف دیگر آشنایی مدیران و افرادی که درگیر کار تعلیم و تربیت هستند با مصوبات شورای‌عالی می‌تواند فضا و شرایط را برای اجرای بهتر مصوبات شورای‌عالی آماده کند.   

* چه مواردی از سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در استان فارس اجرا شده است؟

خوشبختانه استان فارس در زمینه اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش پیشرو است و ما برای نخستین بار در کشور برش استانی سند تحول بنیادین را تنظیم کرده ایم. در برش استانی مشخص شده که دستگاه‌های خارج از آموزش و پرورش و حتی بخش مختلف آموزش و پرورش چگونه باید با هم تعامل کنند تا اجرایی شدن سند تحول بنیادین آموزش وپرورش محقق شود. 

با دانشگاه شیراز هم مجموعه نشست‌ها و ارایه مقاله‌های برگزار کرده ایم و معلمان را درگیر فعالیت‌هایی کرده ایم که بتواند به اجرایی‌تر شدن سند تحول کمک کند.

* مهم‌ترین راهکارتان برای توجه بیشتر به مدارسی دولتی چیست؟

فکر می‌کنم در مرحله اول مدیرانی که برای مدارس دولتی عادی انتخاب می‌شوند باید افرادی باشند که قابلیت‌های مضاعفی داشته باشند و این مدیران بتوانند اعتباراتی را برای مدرسه تحت مدیریت خود جذب کنند. آئين نامه اجرايي مدارس كليد توسعه و مشاركت اولياء در كارها و فعاليت هاي مدرسه است، اجراي دقيق آن مي تواند كمك زيادي به بهبود وضع مدارس دولتي بكند. از طرفی دبیرانی که در مدارس خاص تدریس می‌کنند موظف باشند تا ساعاتی را هم در مدارس عادی دولتی تدریس کنند تا مدارس عادی هم به توانمندی مدارس خاص نزدیک‌تر شوند زیرا بهترین و مجرب‌ترین دبیران در مدارس خاص بکار گرفته می‌شوند. در آیین‌نامه‌ها باید به‌گونه‌ای کار را جلو ببریم که موضوع تدریس دبیران مدارس خاص در مدارس دولتی عادی لحاظ شود. در هر صورت کار روی سه ضلع مدیر، دبیران و خانواده‌ها می‌تواند به پیشرفت مدارس دولتی عادی کمک کند. 

*  چه پیشنهادی برای اصلاح فرایند بین مدرسه و دانشگاه دارید؟

به طور کلی نظریه‌ هايي كه در دانشگاه‌ها درباره نظام آموزش و پرورش ارایه می‌ گردد وقتی در مرحله عمل قرار مي گیرد با چالش‌هایی رو به‌رو می‌شود. به همین دلیل شکافی بین نظر تا عمل مشاهده می‌شود. پیشنهاد من برای پر کردن این شکاف و فاصله بین نظر تا عمل این است که گروه‌های مشاوره مدیران از آموزش و پرورش و استادان دانشگاه‌ها هم اندشي هاي را در این زمینه برگزار کنند تا این هم انديشي ها کمک کند تا راهکارها هم بنیان‌های نظری داشته و هم از نظر عملیاتی قابلیت اجرایی داشته باشند.

* از نظر شما مهم‌ترین موانع اجرای سند تحول بنیادین چیست؟

یکی از مهم‌ترین موانع اجرای سند تحول بنیادین، باورها و برداشت هاي افراد نسبت به سند تحول بنيادين است تا فرهنگيان درباره سند تحول بنيادين به يك درك و فهم مشترك نرسند اجراي سند تحول بنيادين با مشكل مواجه است. تبيين سند و برنامه‌هاي آن می‌تواند گام نخست باشد. گام دوم این است که افراد فکر می‌کنند اجرای سند تحول بنیادین کار دشوار و پیچیده‌ای است، این باید ساده‌سازی بشود و این ساده‌سازی برود به سمت اینکه مرحله به مرحله اجرا بشود. مراحل مختلفی در اجرا باید در نظر گرفته شود، اگر ما از مرحله صفر شروع کنیم، مرحله صفر می‌شود آگاه‌سازی اذهان‌ و به چالش کشیدن آن‌ها برای اینکه بیایند در سند تحول تا به مراحل بعدی برود. زیرا سند تحول بنیادین به این صورت نیست که بگوییم سند اجرا و تمام شد، نقطه‌ای نیست که انتها داشته باشد و بگوییم به این نقطه رسید و دیگر ادامه ندارد. سند بنیادین، ذاتش تحول خواهی است نقطه پایان ندارد چون تحول حركتي است ادامه دار نه ايستا و سكون. باید روی اذهان کار شود، روی کوچک‌سازی برنامه‌ها کار شود و امید داشته باشیم که در برنامه‌های بزرگتر موفق خواهیم شد. ضمن اینکه توجه به قابلیت‌ها و توانمندي تاریخی، جغرافیایی و قومی استان‌ها هم مهم است.

* آموزش و پرورش برای ارتقاء سطح سواد و دانش معلمان چه کارهایی باید انجام دهد؟ 

در جهان برای بالا بردن سطح سواد، معلومات و مهارت‌های افراد راهکارهایی پیش‌بینی کرده اند که می‌توان به آموزش‌های مستقیم و غیرمستقیم یا برخط، آموزش‌های توامان، آموزش‌های خودآموزی و یادگیری از همکار و... اشاره کرد. به نظر من مهم‌ترین عامل قبل از آموزش، انگیزه است. ما باید در افراد انگیزه ایجاد کنیم، اگر در افراد انگیزه ایجاد شد فرد خودش دنبال یادگیری و كسب معلومات بیشتر می‌رود.

* برای اینکه مدرسه به کانون تربیتی محله تبدیل شود در استان فارس چه کاری انجام شده است؟

مردمی‌سازی مدارس و تبدیل شدن مدارس به کانون‌ تربیتی محله یکی از هدف‌هایی است که در سند تحول بنیادین دنبال می‌شود. در مدارس هیات امنایی که متشکل از افرادی است که در آن محله ساکن هستند و می‌توانند در برنامه‌ریزی‌ها و انتخاب دبیرها و تعیین فوق‌برنامه‌ها کمک کنند. ما فعلا در استان فارس این موضوع را در مدارس هیات امنای متمرکز کرده ایم، با مدیران مدارس هیات امنایی جلسه برگزار کردیم و گفتیم در تشکیل هیات امنای مدارس از پتانسیل محله استفاده کنند. یعنی مدرسه از صبح تا ظهر که برای اجرای برنامه‌های درسی دایر است و از بعداز ظهر می‌تواند در اختیار محله قرار بگیرد. محله می‌تواند از ظرفیت مدرسه برای برنامه‌هایی که مدنظر دارند استفاده کنند. این از منظر کالبدی و فضای مدرسه است از منظر فعالیت‌های تعاملی که می‌تواند وجود داشته باشد، مدرسه می‌تواند کانونی باشد برای اینکه عصرها و شب‌ها کلاس‌هایی را برای خانواده‌ها دایر کند و فیلم‌هایی را برای آن‌ها پخش کند و آن‌ها بیایند بر روی مسایل محله خودشان به عنوان یک شورا تصمیم‌گیری کنند. از نظرات دبیران مدرسه هم استفاده کنند و به طور کلی در هر محله تشخیص بدهند که اشکال کار دانش‌آموزان چیست و با تعاملاتی که انجام می‌دهند آن‌ها را در مدرسه رفع کنند.

* مهم‌ترین ایراد کتاب‌های درسی( در دوره دوم متوسطه) چیست؟

کتاب‌های درسی همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند علم نافع آن‌ها باید مشخص بشود، خب الان برخی از مطالبی که دانش‌آموزان می‌خوانند شاید در تمام عمرشان حتی یک‌بار هم مورد استفاده قرار نگیرد. فکر می‌کنم اگر کتاب‌های درسی از منظر کاربردی بودن و پرداختن به نیازهای واقعی دانش‌آموزان مورد تجدید نظر قرار بگیرد. این امر موجب خواهد شد تا هم دانش‌آموزان و خانواده‌ها با رغبت بیشتری سراغ کتاب‌های درسی بروند و هم وقت آن‌ها برای مطالعه مطالبی که در حال حاضر خیلی ضروری به نظر نمی‌رسد و نافع نیست به هدر نرود. 

توجه جدی به نیازهای جامعه و بازارکار از جمله مواردی است که مولفان و برنامه ریزان کتاب های درسی باید به آن توجه کنند چون پایه و اساس نیروی جامعه و بازار کار از طریق آموزش و پرورش شکل می گیرد.

* یکی از گروه‌هایی که در آموزش و پرورش، در افزایش سطح علمی، دانش و کارآیی معلمان موثر است، گروه‌های آموزشی هستند. گروه‌های آموزشی با توجه به تعاملات آموزشی و تربیتی و تبادل تجربه‌ای که با هم دارند، می‌توانند جایگاه استان را از لحاظ آموزشی و تربیتی ارتقا دهند. شما در استان فارس در این باره چه اقداماتی انجام داده اید؟

به نکته مهمی اشاره کردید، گروه‌های آموزشی رهبران آموزشی هستند که می‌توانند هم در جهت ساحت علمی فناورانه، هم در ساحت تربیتی و هم در سایر ساحت‌ها، معلمان، مدیران و افرادی که در خط مقدم هستند را تغذیه فکری و مهارتی کنند. نخستین کار در این باره شناسایی افراد داوطلب و حتی افراد غیرداوطلبی بود که احساس کردیم می‌توانند در این کار موفق باشند. هر دو گروه را به عنوان اعضای گروه آموزشی در نظر گرفتیم. دوره‌هایی را برای بازآموزی آن‌ها توسط خودشان اجرا کردیم. از استادان دانشگاه نیز برای این کار دعوت شد. این افراد را در ایام تعطیلات برای شروع سال تحصیلی آماده کردیم.

بحث کردن در باره کتاب‌های درسی، بازديد از روند آموزشي و تربيتي مدارس، کار کردن روی مواردی که با توجه به تغییراتی که در کنکور امسال ایجاد شده، توسط گروه‌های آموزشی خیلی جدی گرفته شد. گروه‌های آموزشی وبینارهای مختلفی برگزار کردند، به جمع‌بندی‌های مختلفی رسیدند و آزمون‌های شبه نهایی مختلف برگزار کردند. در کل گروه‌های آموزشی به عنوان مغز متفکر یک اداره کل در بحث آموزشی و تربیتی مورد استفاده و مشورت قرار گرفتند.

* از آیین‌نامه جدید اجرایی مدارس به عنوان منشور مدیریت مدرسه نام می‌برند، عمل به آیین‌نامه اجرایی یعنی داشتن مدرسه‌ای بدون مشکل؛ وقتی مدیر مدرسه با استفاده از این آئین نامه می‌تواند مشارکت دانش‌آموزان و اولیاء آنان را جلب کند، چرا برخی از دوایر ادارات در کار مدرسه دخالت و مانع ایجاد می‌کنند؟ در صورتی که این آیین‌نامه برای حل مشکلات مدرسه پیش بینی و تصویب شده است.  

فراخوان به روز رسانی آیین‌نامه اجرایی مدارس از سوی شورای عالی آموزش و پرورش باعث شد این آئین نامه مورد نقد و بررسی صاحب نظران و فرهنگیان قرار بگیرد و به نحو مطلوبی بازنگری و اصلاح شود. برای مدیر هم در این آیین‌نامه اختیارات و مسئولیت‌هایی در نظر گرفته شده است. از طرف دیگر ما کارشناسانی داریم که در ادارات نواحی و شهرستان‌ها کار می‌کنند، می‌خواهند به نوعی در جهت بهبود کار مدارس کمک کنند، ولی برخی مواقع این کار آنان می‌تواند به معضلی برای مدارس تبدیل شده و در کار مدیر مدرسه مشکل ایجاد کند. دستگاه‌های خارج از آموزش و پرورش داریم که اطلاعات کافی از این آیین‌نامه ندارند، در مواردی هم مانع اجرای این آیین‌نامه می‌شوند.           

به نظرم در مرحله اول باید یک دوره آموزشی برای مدیران و کارشناسان در زمینه آیین‌نامه‌ها برگزار شود. زیرا بحث اول را می‌گویند آموزش، آموزش و آموزش. وقتی ما آموزش را انجام دادیم، می‌دانیم باید چه اتفاقی رقم بخورد. بعد از آموزش، هر مدیری با توجه به ویژگی‌های فرهنگی و قومی حاکم در منطقه خودش، می‌تواند تصمیماتی بگیرد که اجرای آیین‌نامه را به سمت و سویی ببرد که اهداف مدرسه بهتر محقق شود. مطلع نبودن افراد از مفاد آیین‌نامه موجب دخالت‌های بی‌جا می‌شود و کار مدرسه را مختل می‌کند. 

* در انتخاب مدیران مدارس تا چه اندازه براساس آیین‌نامه انتخاب و انتصاب مدیران مدارس عمل کرده اید؟

مدیران در چند دسته قرار می‌گیرند، گروهی از مدیران، مدیر مدارس خاص مانند تیزهوشان هستند که ما فقط پیشنهاد می‌دهیم و سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان آن‌ها را منصوب می‌کند.

* آیا دستورالعمل خاصی دارید که مدیران این مدارس را شما فقط باید یشنهاد بدهید و دیگر کاری نداشته باشید؟

این کار براساس دستورالعمل مدارس خاص(تیزهوشان) انجام می‌شود.

* اگر مدیری انتخاب شود که شایستگی های تخصصی و حرفه ای لازم را نداشته باشد، تکلیف چیست؟    

این موضوع یکی از اشکالاتی است که در این روند وجود دارد که استان‌ها در انتخاب مدیران مدارس استعدادهای درخشان فقط می‌توانند پیشنهاد بدهند و در نهایت خود سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان در مورد مدیران این مدارس تصمیم می‌گیرند.

در مدارس عادی سعی کردیم روند نما مشخص کنیم، به این صورت که افراد داوطلب پست مدیریت مدرسه در روند نما ثبت‌نام می‌کنند. با داوطلبان در کمیته‌های چندگانه‌ از لحاظ دانش‌، توانمندی آموزشی، تربیتی، مالی و اداری و موارد دیگر، مصاحبه می‌شود. پس از طی مراحلی برای داوطلبانی که حد نصاب لازم را کسب کنند، ابلاغ مدیر مدرسه صادر می‌شود.

اشکالی که در زمینه انتصاب مدیران وجود دارد این است که معمولا در تاریخ 31 شهریور باید منصوب شوند و دو مورد در آیین‌نامه اجرایی مدارس وجود دارد، یکی اینکه مدیرانی که منصوب می‌شوند قبل از انتصاب باید با دبیران و اولیا جلسه برگزار كنند. در حالی که این کار عملا امکان‌پذیر نیست، مدیری که 31 شهریور منصوب می‌شود چطور می‌تواند قبل از شروع سال تحصیلی با دبیران و اولیا جلسه برگزار کند. ما طوری برنامه‌ریزی کرده ایم مدیری که می‌خواهد از 31 شهریور منصوب شود، از مرداد ماه در کنار مدیری باشد که 31 شهریور دوره مدیریتش تمام می‌شود تا هم با محیط مدرسه آشنا شود و هم بتواند با کمک او جلساتي را با دبیران و اولیا برگزار کند. در عین حال تناقضی با آیین‌نامه‌ انتصاب مدیران و آئين نامه اجرایی مدارس بوجود نیاید.

* در انتخاب مدیران مدارس بین دو نفر که در همه ملاک‌ها و شاخص‌ها برابر هستند، از نظر شما چه چیزی عامل برتری یکی بر دیگری خواهد بود؟

در تعلیم و تربیت سعه‌ صدر خیلی مهم است و اینکه فرد صبور باشد و بتواند چالش‌ها را تحمل، مديريت و فکورانه عمل کند و منصف باشد. در صورت مساوی بودن مولفه‌ها و شاخص‌ها، سه ویژگی صبوری، متفکر بودن و منصف بودن ملاک انتخاب مدیر خواهد بود.

* نظر جناب‌عالی در باره جداسازی کارمندان اداری و آموزشی چیست؟ (یعنی اینکه افرادی فقط برای شغل کارمندی و انجام امور اداری و بالعکس افرادی هم  فقط برای شغل معلمی جذب و استخدام شوند).

نگاه به آموزش وپرورش نمی‌تواند نگاه تفکیکی باشد، فردی که در جایگاه اداری است باید درک کند که در مدرسه چه اتفاقی می‌افتد و معلم در مدرسه با چه مشکلاتی مواجه است وگر نه نمی‌تواند به درخواست‌ها، نیازها و چالش‌های معلم پاسخ دهد. همین طور معلمی که در مدرسه است باید بداند که همکارش در بخش اداری با چه مشکلاتی مواجه است.

فکر می‌کنم این جداسازی خیلی به نفع آموزش وپرورش نیست، زیرا ما یک سازمان اداری صرف نیستیم، ما یک سازمان چند متغیره هسیتم. این متغیرها موجب می‌شود که افراد بتوانند ایفای نقش‌های متفاوت داشته باشند.

* آقای دکتر قاسمی چند سال سابقه معلمی دارید؟

حدود 14 سال سرکلاس(دو سال دوره ابتدایی و بقیه در دوره دبیرستان) تدریس کرده ام، چندین سال در دانشگاه فرهنگیان بودم، مدیر و اكنون معاون اداره کل هستم. 

* به نظر شما مهم‌ترین مشکل یک معلم در کلاس درس چیست؟

ممکن است معلمان مشکلات مختلفی در کلاس داشته باشند، اما از نظر من مهم‌ترین مشکل یک معلم این است می‌خواهد آن گردن‌بند نامری که می‌گوید به من احترام بگذار و مشکلاتم حل کن توسط افراد دیگر دیده شود. همه ما یک گردن‌بند نامری داریم که می‌گویم به من احترام بگذار و مشکلاتم را حل کن. برخی مواقع این دیده نمی‌شود و آن تکریمی که باید برای معلم انجام شود، به موقع و به جا صورت گيرد. اگر شأن و منزلت معلم حفظ شده و مورد تجليل و تکریم قرار گیرد از عهده خیلی کارها بر می‌آید.

* در مورد بازآموزی معلمان چه تدبیری اندیشیده اید؟( هم از لحاظ شیوه های تدریس و هم آشنایی آنان با علم و دانش روز دنيا در زمینه دروسی که تدریس می کنند و...).

نکته‌ای‌ که در این باره نباید از آن غفلت شود اینکه استان‌ها با کمبود شدید نیروی انسانی مواجه هستند، به همین خاطر ما مجبوریم معلمان چند مهارتی داشته باشیم. به فرض دبیری که شما انتخاب می‌کنید برای شیمی، باید بتواند فیزیک و زیست‌شناسی هم درس بدهد. طبیعتا از تخصص خودش که مثلا شیمی باشد کمی فاصله می‌گیرد.

بحث دوم اینکه ما در سطح استان فارس از معلمان آزمونی گرفته باشیم در زمینه اینکه آزمونِ براساس تعیین صلاحیت معلمان باشد و بتواند سرعت تدریس آن‌ها را مشخص کند یا نکند را بیشتر به بازآموزی‌ها روي آورده ايم.

گرفتن آزمون در سطح استان از یک سو دشوار است و از سوی دیگر معتقدیم مهم‌ترین عاملی که می‌تواند معلم را به کار وادارد، انگیزه است. من به عنوان معاون آموزشی باید بتوانم انگیزه یادگیری مطالب جدید و روش‌های تدریس جدید را در معلم ایجاد کنم. وقتی که انگیزه ایجاد شد، معلم خودش دنبال یادگیری میرود.      

 * نظرتان در باره تدوین آیین‌نامه فرصت‌های مطالعاتی برای معلمان چیست؟

فرصت مطالعاتی یکی از مواردی است تا هر فرد بتواند از جایگاهی در آن قرار دارد یک پله بالاتر برود، به‌ویژه اگر این فرصت مطالعاتی در راستای رشته تخصصی خودش باشد.

فکر می‌کنم وقتی به یک استاد دانشگاه فرصت مطالعاتی به مدت شش ماه یا یک سال و کمتر و بیشتر می‌دهند تا  داخل یا خارج از کشور برود و در زمینه تخصصی خودش کار مطالعاتی انجام بدهد و بار علمی، نگرشی، مهارتی و دانشی خود را عمیق‌تر کند، قطعا برای یک معلم اولی‌ترين نیاز است. چون یک معلم وقتی که با شیوه‌ها و مهارت‌های مختلفی که معلمان دیگر بکار می‌برند آشنا می‌شود و آن‌ها را در کار خودش استفاده کند خیلی مثمرثمر خواهد بود. به طور مثال در آزمون‌های تیمز و پرلز وقتی مشخص شد که برخی معلمان سنگاپوری که در دنیا جایگاه برتری دارند، این‌ها فرصت مطالعاتی دارند و می‌توانند با استفاده از این فرصت مطالعاتی خودشان را بالا بکشند. یکی از دلایلی که ما در این آزمون‌ها خیلی درخشان ظاهر نشده ایم این است که معلمان ما فرصت مطالعاتی نداشته اند. این فرصت را از منظر مقررات و قوانین برای معلمان فراهم نکرده ایم و این یکی از کارهایی است که شورای عالی آموزش و پرورش می تواند با تدوین آئین نامه ای این فرصت را در اختیار معلمان قرار دهد.     

* به نظر شما جای چه مصوبه‌ای در شورای‌عالی آموزش و پرورش خالی است؟         

 شورای‌عالی به قدری گسترده و وسیع است که از هر منظری می‌توان به آن نگاه کرد. یک منظر این است که الان برای برنامه‌های پژوهشی معلمان مصوباتی که در آموزش و پرورش و شورای عتف داریم، اجازه این کار را به معلمان از نظر تحقیقاتی نمی‌دهد. یعنی یک معلم اجازه اینکه یک پروژه تحقیقاتی انجام بدهد و قرارداد ببندد ندارد. یکی از مصوباتی که دوست داشتم همیشه در شورای‌عالی آموزش و پرورش تصویب شود این است که معلمان اجازه داشته باشند مانند یک عضو هیات علمی دانشگاه برای انجام کارهای تحقیقاتی قرارداد ببندند و از آن منتفع شوند و کارهای تحقیقاتی انجام بدهند. از منظر کارهای پژوهشی این مصوبه می‌تواند خیلی به معلمان کمک کند.           

* وضعیت فنی و حرفه‌ای استان فارس را چطور ارزیابی می‌کنید؟

سال تحصیلی گذشته ورودی ما به فنی و حرفه‌ای 35صدم بوده که امسال به 37صدم افزایش پیدا کرده است و دیگر فضا برای افزایش نداریم.

فنی و حرفه‌ای نیاز به فضا، امکانات و تجهیزات دارد و فارغ‌التحصیلانش افرادی هستند که می‌توانند وارد بازار کار شوند. برای خودشان شغلی دست و پا کنند. به نظرم یکی از راه‌هایی که جامعه می‌تواند از طریق آموزش و پرورش به رستگاری برسد توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و هنرستان‌ها است. توسعه فنی و حرفه‌ای باید کمی و کیفی باشد، یعنی ما باید مشاغل آینده را رصد کنیم و به عنوان رشته‌های فنی در نظر بگیریم و هم آینده شغلی آن رشته‌ها چیست.  

* چه انتظاراتی از هشتمین نشست سالانه نمایندگان شورای‌عالی آموزش و پرورش در استان‌ها دارید؟

انتظارم این است که پس از ارایه موارد در نشست و کارگروه هایی که برگزار می شود، دوستان با ارایه نظرات کارشناسی و تخصصي خود کاری کنند اتفاقی که می‌خواهد روی یک طرح، برنامه و یا آیین‌نامه آموزشی و تربیتی بیفتد، به بهترین وجه رقم بخورد و مورادی که آماده تصویب می‌شود به‌گونه‌ای باشد که کارگروه‌های آموزشی در استان‌ها به نحو بهتر و مطلوب‌تری روی آنها کار کرده باشند.

با تشکر از اینکه در این مصاحبه شرکت کردید و وقت ارزشمند خود را در اختیار ما قرار دادید. امیدواریم در کار خطیری که بر عهد گرفته اید، موفق و موید باشید. ان شاء الله

سند تحول بنیادین