عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش:

لازمه ایجاد کیفیت در مدرسه تحقق عدالت آموزشی است

عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش گفت: جمعیت قابل توجهی از دانش‌آموزان شامل دانش‌آموزان مناطق کم‌برخوردار است اگر کیفیت این دانش‌آموزان را افزایش دهید آمار و کیفیت آموزشی نیز افزایش می‌یابد.

 بهنام بهداد ‌در میزگرد علمی و آموزشی بررسی راهکارهای ارتقای کیفیت و تقویت مدارس دولتی که ظهر امروز در دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش برگزار شد، ‌کیفیت و عدالت را دو روی یک سکه دانست و گفت: بحث کیفیت و عدالت دو روی سکه‌اند، این دو موضوع چالش‌هایی را در نظام آموزش و پرورش ایجاد کرده است، اغلب بیراهه‌هایی که ما در بعضی از موضوعات می‌رویم به این دلیل است که قدرت درست تحلیل مسائل را نداریم، همین الان که درباره کیفیت مدارس عادی دولتی صحبت می‌کنیم هرکس نظرات مختلفی دارد. این نظرات مختلف نشان‌دهنده عملکردهای مختلف است. نظریه باید خوب شرح داده شود که سبب عملی شدن آن شود. سال ۲۰۱۵ میلادی در یک نشست توسط متخصصان، ۱۷ تا هدف تعریف شد، این اهداف توسعه پایدار یکی از آن درباره آموزش و پرورش بود که در کشور‌ها مداخلاتی صورت گیرد تا این اهداف عملی شود.

وی با بیان هدف چهارم توسعه پایدار که مربوط به آموزش و پرورش بود بیان کرد: هدف چهارم تضمین آموزش باکیفیت، عادلانه و ارتقای فرصت‌های یادگیری مادام‌العمر برای همگان که توسط سازمان ملل متحد ذکر شده است دارای خرده اهدافی است؛ این خرده اهداف شامل : 

۱ـ تضمین دسترسی و تکمیل (گذراندن) آموزش ابتدایی و متوسطه رایگان، عادلانه و با‌کیفیت برای تمام دختران و پسران تا سال ۲۰۳۰ میلادی که حاصل آن بازده با پیامدهای یادگیری مناسب و اثربخش است.

۲ـ تضمین دسترسی تمام دختران و پسران به رشد و مراقبت اوان کودکی و آموزش پیش از دبستان با‌کیفیت تا سال ۲۰۳۰ میلادی به گونه‌ای که برای آموزش ابتدایی از آمادگی برخوردار باشند.

۳ـ تضمین دسترسی برابر تمام زنان و مردان به آموزش فنی‌وحرفه‌ای و بالاتر از متوسطه با‌کیفیت و مقرون به صرفه از جمله دانشگاه تا سال ۲۰۳۰ میلادی

وی با اشاره به اهداف بالا افزود: نظام آموزش و پرورش در دنیا تعریفی دارد تمام کشور‌ها سعی می‌کنند به این اهداف برسند اگر ما از این اهداف عقب بمانیم راه را اشتباه رفتیم. 

بهداد با اشاره به تعریف یونسکو از کیفیت گفت: یونسکو در سندی تحت عنوان آموزش برای همه الزام کیفیت را در سال ۲۰۰۴ میلادی، اینگونه تعریف کرده است: غالب کوشش‌ها به منظور تعریف کیفیت در آموزش و پرورش است؛ اصل اول، رشد شناختی یادگیرندگان را به عنوان هدف روشن اصلی تمام نظام‌های آموزشی تلقی می‌کند، بر طبق این اصل موفقیت یک نظام آموزشی در دستیابی به این اصل یک شاخص کیفیت نظام آموزشی است؛ اصل دوم بر نقش آموزش در ارتقای ارزش‌ها و نگرش‌های شهروندی مسئولانه و پرورشی رشد عاطفی و خلاقانه تأکید دارد. 

سیستمی که کیفیت ندارد دنبال عدالت نگردد

بهداد عنوان کرد: برگزاری این میزگرد با این موضوع برای این است که ما به یک خروجی برسیم. ما باید اهداف تعیین کنیم؛ اگر سیستم آموزش و پرورش بخواهد تغییر کند باید برای آن سند تولید کند. یکی از مشکلاتی که ما در آموزش و پرورش با آن همراه هستیم آزمایش و خطا کردن است، این موضوع به کیفیت مدارس لطمه می‌زند. مهم‌ترین عامل برای پیشرفت تحصیلی پیشینه طبقه اجتماعی و اقتصادی است. هرچه این پیشینه در خانواده بیشتر باشد سطح آموزش هم بهتر است. سیستمی که کیفیت ندارد دنبال عدالت نگردد، لازمه ایجاد کیفیت در مدرسه تحقق عدالت است. جمعیت قابل توجهی از دانش‌آموزان شامل دانش‌آموزان مناطق کم‌برخوردار است اگر کیفیت این دانش‌آموزان را افزایش دهید آمار و کیفیت آموزشی نیز افزایش می‌یابد؛ در واقع در یک نظام آموزشی کم‌کیفیت، عدالت جز توزیع برابر آموزش بی‌کیفیت معنایی ندارد و در یک نظام آموزشی غیرعادلانه شاهد کیفیت نظام آموزشی نخواهیم بود. 

وی گفت: دنیای امروز براساس تصمیم‌گیری متکی بر‌ داده است. ما باید براساس داده صحبت کنیم، بدون داده کیفیت صورت نمی‌گیرد.

نظام آموزش و پرورش باید پاسخگو باشد 

عضو هیئت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش راهکارهایی را در جهت ارتقای کیفیت مدارس عادی دولتی بیان کرد: مدیریت آموزشی امر بسیار مهمی است من پیشنهاد می‌کنم که نظام آموزشی را باید پاسخگو کنید، منطقه، مدیر، مدرسه، معلم باید پاسخگو باشند و این پاسخگویی باید براساس شاخص‌ها صورت گیرد. نکته بعدی استفاده از سیاست‌ها و برنامه‌های مبتنی بر شواهد است. پیشنهاد دیگر بنده افزایش کیفیت آموزشی دانش‌آموزان از پایه‌های پایین‌تر است. هرچه کیفیت و سطح دانش‌آموزان در پایه‌های پایین‌تر بالا باشد در دبیرستان نیز موفق‌تر عمل خواهند کرد

 

سند تحول بنیادین