نماینده شورای عالی آموزش وپرورش در استان گیلان:
گروه های آموزشی بستری مناسب برای تبادل تجربیات و نوآوری در تدریس و یادگیری هستند
یکی از مراجع مهم و تاثیرگذار در حوزه نظام تعلیم و تربیت کشور، شورای عالی آموزش و پرورش است که بر اساس قانون از سال1300 یعنی حدود 104 سال پیش به صورت رسمی(از سال 1275در قالب انجمن معارف به طور غیر رسمی) فعالیت خود را در عرصه نظام تعلیم و تربیت شروع کرده است. این شورا در طول بیش از یک قرن به نام های مختلفی از جمله: انجمن معارف، شورای عالی معارف، شورای عالی فرهنگ و شورای عالی آموزش وپرورش ایفای نقش کرده است و هیچگاه از وظیفه قانونی که تهیه و تدوین آئین نامه ها، اساسنامه ها و مقررات آموزشی و پرورشی برای ساماندهی نظام تعلیم و تربیت بوده؛ خارج نشده است.
سازمان اداری آن با بودجه و تشکیلات مستقل زیر نظر شورای عالی آموزش و پرورش فعالیت می‌کند و وظیفه پشتیبانی علمی، پژوهشی و خدماتی متناسب با وظایف و مسئولیت شورا، نظارت بر حسن اجرای مصوبات و توسعه ارتباطات با مجریان و مردم را به عهده دارد.
یکی از وظایف مهم و حساس دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش، نظارت بر حسن اجرای مصوبات این شورا در میدان عمل و اجراست. برای این منظور یکی از معاونین ادارات کل هر استان به عنوان نماینده این شورا با هدف فراهم آوردن زمینه تعامل اثر بخش شورای عالی با استان ها و تبادل تجربیات، نظارت بر حسن اجرای مصوبات و نیز بهره مندی از نظرات همکاران محترم استان ها در خصوص مصوبات شورای عالی انتخاب می شود. با توجه به اینکه مقدمات برگزاری نهمین نشست نمایندگان این شورا به منظور تقویت ارتباط و تعامل حوزه سیاستگذاری و اجراء در تحقق سیاست های نظام تعلیم و تربیت در سال 1404 در حال انجام است با دکتر سیده رقیه فرجودی معاون آموزش ابتدایی استان گیلان و نماینده این شورا در آن استان گفت و گویی انجام داده ایم که با هم می خوانیم.
سوال: الگوی پیشنهادی شما برای ایجاد ارتباط و تعامل موثر با شورای عالی آموزش و پرورش بیان بفرمایید.
برای ایجاد ارتباط و تعامل مؤثر با شورای عالی آموزش و پرورش ، پیشنهاد می شود که یک پلتفرم تعامل آنلاین راه اندازی شود که در آن معلمان ، مدیران و کارشناسان بتوانند نظرات و پیشنهادات خود را به شورای عالی منتقل کنند. برگزاری جلسات دوره ای و کارگاه های آموزشی مشترک نیز می تواند به ارتقای تعاملات کمک کند. همچنین، استفاده از نظرسنجی های منظم برای جمع آوری بازخوردهای جامعه آموزشی به شناسایی نقاط قوت و ضعف سیستم آموزشی کمک خواهد کرد.
سوال: راهکارهای خود را برای نظارت بهتر و موثرتر بر اجرای مصوبات شورای عالی بیان کنید.
برای نظارت بهتر براجرای مصوبات شورای عالی، می توان سیستم های کنترل کیفیت را با استفاده از فناوری های اطلاعاتی توسعه داد. ایجاد کمیته های نظارت محلی که شامل معلمان و کارشناسان حوزه آموزش باشد، می تواند مؤثر واقع شود. همچنین، تدوین گزارش های دوره ای از نتایج اجرای مصوبات و ارائه آن به شورای عالی می تواند شفافیت و پاسخگویی را افزایش دهد.
سوال: وضعیت کلی استان از لحاظ نیروی انسانی، آموزشی، تربیتی، سند تحول بنیادین، دوره های آموزشی و غیره بیان فرمایید.
وضعیت کلی استان از لحاظ نیروی انسانی آموزشی معمولاً به میزان بالای نیروی انسانی در مقاطع مختلف بستگی دارد و متأسفانه ممکن است با کمبود معلم در برخی مناطق مواجه باشیم. همچنین، برنامه های دوره ای برای ارتقاء کیفی درآمدن معلمان براساس سند تحول بنیادین نیاز به توجه ویژه دارند. دوره های آموزشی معلمان باید به روز و متناسب با نیازهای آموزشی و تربیتی جامعه طراحی شوند تا بتوانند در بهبود کیفیت نظام آموزشی اثرگذار باشند.
سوال: مهم ترین راهکار شما برای تقویت و ارتقای مدارس دولتی بیان فرمایید.
مهم ترین راهکار برای تقویت و ارتقای مدارس دولتی، افزایش سرمایه گذاری در این مدارس و بهبود زیرساخت ها و تجهیزات آموزشی است . ایجاد برنامه های آموزشی متنوع و فعال برای دانش آموزان که شامل فعالیت های فوق برنامه باشد، می تواند جذابیت مدارس دولتی را افزایش دهد. علاوه بر این، همکاری با نهادهای محلی و جامعه برای جذب حمایت مالی و علمی از آن ها نیز تأثیر مثبتی خواهد داشت .
سوال: چه راهکاری برای اصلاح فرآیند بین مدرسه و دانشگاه پیشنهاد می کنید.
برای اصلاح فرآیند بین مدرسه و دانشگاه ، می توان برگزاری دوره های مشاوره ای و کارگاهی توسط دانشگاه ها برای دانش آموزان را پیشنهاد داد تا آن ها با نیازهای علمی و مهارتی آینده خود آشنا شوند. همچنین، حذف تدریس محض و تغییر کیفیت آزمون های ورودی به دانشگاه ، به گونه ای که بر روی توانمندی های واقعی دانش آموزان تأکید کند، می تواند به کاهش فشارهای کنکور و کمک به ارتقاء کیفیت آموزشی کمک کند.
سوال: برای افزایش سطح علمی، آموزشی و پژوهشی معلمان چه کار باید کرد ؟
برای افزایش سطح علمی، آموزشی و پژوهشی معلمان، برگزاری دوره های آموزش مداوم و فرصت های علمی به عنوان معیار اصلی انتخاب معلمان می تواند مؤثر باشد. تدوین و تصویب آئین نامه فرصت های مطالعاتی برای معلمان امکان تبادل تجربیات و یادگیری از دیگر پژوهشگران را فراهم می کند و انگیزه آنان را برای به روز رسانی مهارت ها و دانششان افزایش می دهد.
سوال: برای اینکه مدرسه به کانون تربیتی محله تبدیل شود چه کارهایی باید انجام شود ؟
برای تبدیل مدرسه به کانون تربیتی محله، می توان رویدادهای فرهنگی، هنری و ورزشی را با مشارکت خانواده ها و جامعه محلی برگزار کرد. ایجاد انجمن های والدین و مربیان که هدف اصلی آن ها برقراری ارتباط مؤثر با دانش آموزان و ایجاد حس تعلق به مدرسه نیز ضروری است. در بعضی از استان ها، چنین
طرح هایی آغاز شده و نتایج مثبتی را به همراه داشته است .
سوال: به نظر شما مهم ترین مانع اجرای سند تحول بنیادین چیست ؟
مهم ترین مانع اجرای سند تحول بنیادین، عدم هم سویی میان برنامه های آموزشی و منابع انسانی موجود در نظام تعلیم و تربیت است. همچنین، نبود حمایت حقوقی و مالی از سوی نهادهای دولتی و عدم مشارکت جامعه برای بهبود شرایط و تأمین منابع از دیگر دلایل عدم ایجاد موانع در اجرای این سند است .
سوال: نقش و کارکرد گروه های آموزشی چیست ؟ شما چه پیشنهادی برای پویایی و تحرک بیشتر گروه های آموزشی دارید ؟
گروه های آموزشی به عنوان یک بستر برای تبادل تجربیات و نوآوری در تدریس و یادگیری عمل می کنند. برای افزایش پویایی این گروه ها ، پیشنهاد می شود که جلسات منظم با محتوای آموزشی جذاب و مفید برگزار شود و الگوهای موفق تدریس معرفی و مورد بحث قرار گیرد. همچنین ، استفاده ازکارگاه ها و بازدیدهای علمی برای انگیزه بخشی و تشویق به خلاقیت در آموزش می تواند تأثیر مثبتی داشته باشد.
سوال: از آئین نامه اجرایی مدرسه به عنوان منشور مدیریت مدرسه نام می برند ... شما چه راهکاری برای اجرای کامل این آئین نامه دارید ؟
برای اجرای کامل آئین نامه اجرایی مدرسه ، باید ابتدا دوره های آموزشی برای مدیران و معلمان برگزار شود تا آشنایی کافی با مفاد آن به وجود آید. همچنین ،نظارت مستمر بر نحوه اجرای آئین نامه و ارائه گزارش های شفاف به مسئولان بالاتر می تواند به اصلاح و بهبود فرآیند کمک کند. مهم ترین منابع برای اجرای این آئین نامه ، کمبود منابع مالی و عدم تمایل برخی از مدیران به تغییر روش های نادرست است .
سوال: شما چند سال در مدرسه تدریس کرده اید ؟ از نظر شما مهم ترین موانع ارتباطی میان معلمان و دانش آموزان و اولیاء آنان چیست ؟
در این زمینه، اگر فرض کنیم چند سال در سیستم آموزشی فعالیت کرده اید ، می توانید بگویید که مهم ترین موانع ارتباطی ، عدم شناخت کافی از نیازها و توانایی های دانش آموزان و همچنین عدم آگاهی والدین از روندهای آموزشی و تربیتی است . برقراری ارتقاط موثر و سیستماتیک میان معلمان و اولیاء می تواند در رفع این موانع موثر باشد.
سوال: کاربردی ترین مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش کدام است ؟
کاربردی ترین مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش ، آن دسته از مصوباتی هستند که به بهبود کیفیت آموزش و پرورش و شفاف سازی قوانین و مقررات مربوط به نظام آموزش می پردازند. مهم ترین موانع اجرای این مصوبات در استان شما می تواند شامل کمبود منابع مالی ، عدم همکاری مطلوب میان نهادها و کمبود نیروی متخصص باشد.
سوال: علت کاهش انگیزه معلمان را در چه می دانید؟ برای افزایش انگیزه آنان چه پیشنهادی دارید ؟
کاهش انگیزه معلمان غالباً ناشی از عدم توجه به نیازهای آنان ، عدم حمایت مالی و عدم اعتبار شغلی مناسب است . برای افزایش انگیزه آنان ، باید فرصت های آموزشی و پژوهشی بیشتری برای ارتقاء سطح علمی و حرفه ای آن ها فراهم شود. همچنین ، دریافت بازخورد مثبت و تشویق آنان به خاطر تلاش هایشان می تواند به عنوان یک محرک عمل کند.
سوال: اگر شما وزیر آموزش و پرورش بودید چه برنامه مهمی را در اولویت کاری خود قرار می دادید ؟
اگر وزیر آموزش و پرورش بودم ، اولویت کاری من ایجاد برنامه ای جامع برای ارتقاء کیفیت آموزش و پرورش و توسعه مهارت های معلمان می بود.این برنامه شامل بازنگری در محتوای درسی ، تدوین آموزش های نظری و عملی ، و فراهم کردن زیرساخت های مناسب برای اجرای فناوری نوین در مدارس می باشد.
سوال: چه انتظاراتی از دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش دارید ؟
انتظارات من از دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش شامل برقراری ارتباط موثر با معلمان و کارشناسان حوزه آموزش ، ایجاد فضای گفت و گو برای تبادل دیدگاه ها و نظرات و ارائه گزارش های منظم درباره وضعیت اجرای مصوبات است . همچنین توجه به مسائل و چالش های محلی و طراحی برنامه ها و سیاست ها براساس نیازهای واقعی مدارس می تواند از دیگر انتظارات باشد.
سوال: مقایسه تطبیقی آموزش و پرورش ایران با آموزش و پرورش کشورهای پیشرفته
نقاط قوت آموزش و پرورش ایران:
دسترسی نسبتاً گسترده به آموزش: در سال‌های اخیر، تلاش‌های زیادی برای افزایش دسترسی به آموزش در سراسر کشور انجام شده، به ویژه در مناطق محروم. نیروی انسانی متعهد: معلمان و کادر آموزشی زیادی در ایران با وجود مشکلات، با تعهد و دلسوزی به کار خود ادامه می‌دهند. تلاش برای بومی‌سازی: برنامه‌هایی برای تلفیق فرهنگ و ارزش‌های ایرانی-اسلامی در محتوای آموزشی وجود دارد. پیشرفت در برخی رشته‌های خاص: در بعضی از رشته‌های مهندسی و علوم پایه، فارغ‌التحصیلان ایرانی در سطح بین‌المللی بسیار قوی درخشیدند.
نقاط ضعف آموزش و پرورش ایران:
کیفیت پایین آموزش: متاسفانه، کیفیت آموزش در بسیاری از مدارس و دانشگاه‌ها پایین است و دانش‌آموزان و دانشجویان مهارت‌های لازم برای ورود به بازار کار را کسب نمی‌کنند.
روش‌های تدریس سنتی: روش‌های تدریس بیشتر مبتنی بر حافظه‌محوری و انتقال دانش به صورت یک‌طرفه است و کمتر به تفکر انتقادی، خلاقیت و حل مسئله توجه می‌شود.
کمبود امکانات و تجهیزات: بسیاری از مدارس و دانشگاه‌ها با کمبود امکانات آموزشی، آزمایشگاهی و کارگاهی مواجه هستند.
نابرابری آموزشی: شکاف عمیقی بین کیفیت آموزش در مدارس دولتی و غیردولتی، مناطق برخوردار و محروم.
فشار کنکور: سیستم کنکور باعث شده که دانش‌آموزان به جای یادگیری عمیق، به دنبال تست‌زنی و حفظ مطالب باشند و این موضوع لطمه زیادی به کیفیت آموزش می‌زند.
بودجه ناکافی: بودجه آموزش و پرورش در ایران نسبت به کشورهای پیشرفته بسیار پایین است و این موضوع تاثیر منفی زیادی بر کیفیت آموزش دارد.
عدم توجه به نیازهای بازار کار: محتوای آموزشی در بسیاری از رشته‌ها با نیازهای بازار کار همخوانی ندارد و این باعث بیکاری فارغ‌التحصیلان می‌شود.
ضعف در آموزش زبان فارسی به عنوان مهمترین ابزار معرفی یک کشور به سایر کشورها : دانش‌آموزان و دانشجویان ما بدون توجه به تسلط کامل بر زبان مادری خود یعنی فارسی که مهمترین عامل معرفی فرهنگ و تمدن آنها به سایر کشورهاست، انگیزه ای ندارند در حالی که در یادگیری زبان‌های خارجی، به ویژه زبان انگلیسی، بیشتر اصرار می ورزند.
مقایسه با کشورهای پیشرفته:
در کشورهای پیشرفته، آموزش و پرورش به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت در نظر گرفته می‌شود و بودجه قابل توجهی به آن اختصاص داده می‌شود. سیستم آموزشی در این کشورها بیشتر بر پرورش تفکر انتقادی، خلاقیت، حل مسئله و مهارت‌های عملی تاکید دارد و دانش‌آموزان و دانشجویان را برای ورود به بازار کار آماده می‌کند. همچنین، در این کشورها نابرابری آموزشی کمتر است و همه افراد به فرصت‌های برابر آموزشی دسترسی دارند.
سوال: برای بهبود وضعیت آموزش و پرورش در ایران، چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
-افزایش بودجه آموزش و پرورش
-بهبود کیفیت آموزش معلمان و کادر آموزشی
-تغییر روش‌های تدریس و تاکید بر تفکر انتقادی و خلاقیت
-توسعه امکانات و تجهیزات آموزشی
-کاهش نابرابری آموزشی
-اصلاح سیستم کنکور
-تطبیق محتوای آموزشی با نیازهای بازار کار
-تقویت آموزش زبان‌فارسی و یک زبان خارجی جهت تعامل با دنیا
از وقتی که در اختیار ما گذاشتید. سپاسگزاریم