نماینده شورای عالی آموزش و پرورش در استان خراسان جنوبی تاکید کرد:
مهم ترین راه ارتقاء و تقویت مدارس دولتی؛ تمرکز بر توسعه عدالت آموزشی است
یکی از مراجع مهم و تاثیرگذار در حوزه نظام تعلیم و تربیت کشور، شورای عالی آموزش و پرورش است که بر اساس قانون از سال1300 یعنی حدود 104 سال پیش به صورت رسمی(از سال 1275 در قالب انجمن معارف به طور غیر رسمی) فعالیت خود را در عرصه نظام تعلیم و تربیت شروع کرده است.
این شورا در طول بیش از یک قرن به نام های مختلفی از جمله: انجمن معارف، شورای عالی معارف، شورای عالی فرهنگ و شورای عالی آموزش وپرورش ایفای نقش کرده است و هیچگاه از وظیفه قانونی که تهیه و تدوین آئین نامه ها، اساسنامه ها و مقررات آموزشی و پرورشی برای ساماندهی نظام تعلیم و تربیت بوده؛ خارج نشده است.
سازمان اداری آن با بودجه و تشکیلات مستقل زیر نظر شورای عالی آموزش و پرورش فعالیت می‌کند و وظیفه پشتیبانی علمی، پژوهشی و خدماتی متناسب با وظایف و مسئولیت شورا، نظارت بر حسن اجرای مصوبات و توسعه ارتباطات با مجریان و مردم را به عهده دارد.
یکی از وظایف مهم و حساس دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش، نظارت بر حسن اجرای مصوبات این شورا در میدان عمل و اجراست. برای این منظور یکی از معاونین ادارات کل هر استان به عنوان نماینده این شورا با هدف فراهم آوردن زمینه تعامل اثر بخش شورای عالی با استان ها و تبادل تجربیات، نظارت بر حسن اجرای مصوبات و نیز بهره مندی از نظرات همکاران محترم استان ها در خصوص مصوبات شورای عالی انتخاب می شود.
با توجه به اینکه مقدمات برگزاری نهمین نشست نمایندگان این شورا به منظور تقویت ارتباط و تعامل حوزه سیاستگذاری و اجراء در تحقق سیاست های نظام تعلیم و تربیت در سال 1404در حال انجام است با دکتر علیرضا انوری مقدم معاون آموزش متوسطه خراسان جنوبی و نماینده این شورا در آن استان گفت و گویی انجام داده ایم که با هم می خوانیم.
سؤال: الگوی پیشنهادی شما برای تعامل با شورای عالی آموزش و پرورش چیست؟
برای ایجاد تعامل مؤثر با شورای عالی آموزش و پرورش، می‌توان یک ساختار منظم ارتباطی از طریق کارگروه‌های تخصصی، نشست‌های دوره‌ای استانی، و سامانه‌ای الکترونیکی برای ثبت پیشنهادها و دریافت بازخورد از شورا طراحی کرد. نمایندگانی از استان‌ها می‌توانند به‌صورت منظم در جلسات شورای عالی حضور یافته و بازخورد میدانی سیاست‌ها را منتقل کنند.
سؤال: چه راهکارهایی را برای نظارت بر اجرای مصوبات شورای عالی پیشنهاد می کنید؟
تشکیل هیئت‌های نظارت منطقه‌ای متشکل از کارشناسان مستقل، مدیران مدارس و معلمان فعال می‌تواند اجرای مصوبات را به‌صورت میدانی رصد کند. همچنین، ایجاد داشبوردهای مدیریتی برای پیگیری شاخص‌های اجرای مصوبات در سطح استان‌ها ضروری است.
سؤال: برای تقویت مدارس دولتی چه اقداماتی لازم است، انجام شود؟
افزایش منابع مالی، جذب معلمان با انگیزه، تقویت زیرساخت‌های آموزشی و پرورشی و تمرکز بر توسعه عدالت آموزشی از راهکارهای کلیدی است. علاوه بر این، ایجاد مشوق‌های تحصیلی برای دانش‌آموزان و بازآموزی تخصصی برای معلمان نیز تأثیر بسزایی دارد.
سؤال: چه راهکاری برای اصلاح فرآیند بین مدرسه و دانشگاه پیشنهاد می کنید؟
برای اصلاح فرآیند، باید نظام پذیرش دانشجو متنوع شود؛ ترکیبی از سوابق تحصیلی، ارزیابی‌های عملکردی و استعدادسنجی جایگزین کنکور گردد. همچنین، توسعه مهارت‌محوری در مدارس و ایجاد مسیرهای متنوع برای ورود به آموزش عالی ضروری است.
سؤال: برای افزایش سطح علمی، آموزشی و پژوهشی معلمان چه کار باید کرد؟ آیا تدوین و تصویب آئین نامه فرصت های مطالعاتی برای معلمان می تواند در این زمینه کارساز باشد؟
برگزاری دوره‌های ضمن خدمت پژوهش‌محور، استفاده از فرصت‌های مطالعاتی هدفمند، و همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی از جمله راهکارهاست. تدوین آیین‌نامه فرصت مطالعاتی معلمان اقدامی مؤثر در ارتقای کیفی آن‌ها محسوب می‌شود.
سؤال: برای اینکه مدرسه به کانون تربیتی محله تبدیل شود چه کارهایی باید انجام شود؟
برای تحقق این هدف، باید مدارس با نهادهای فرهنگی و اجتماعی محله پیوند بخورند، ساعات فراغتی برای استفاده خانواده‌ها تعریف شود و فضاهای ورزشی، فرهنگی و مشاوره‌ای در اختیار محله قرار گیرد.
سؤال: به نظر شما مهم ترین مانع اجرای سند تحول بنیادین چیست؟
مهم‌ترین مانع، نبود اراده اجرایی قوی و نگاه بخشی به آموزش است. همچنین، عدم تخصیص منابع پایدار مالی و نیروی انسانی متخصص در اجرای بندهای سند، سرعت تحقق آن را کاهش داده است.
سؤال: چه پیشنهادی برای پویایی و تحرک بیشتر گروه های آموزشی دارید؟
تشویق معلمان به مشارکت در گروه‌های آموزشی از طریق امتیازات حرفه‌ای، فراهم‌سازی امکانات پژوهشی، و برگزاری جشنواره‌های علمی و آموزشی می‌تواند تحرک این گروه‌ها را افزایش دهد. نقش هدایت‌گری سرگروه‌ها نیز باید تقویت شود.
سؤال: راهکار پیشنهادی شما برای اجرای کامل آئین نامه اجرایی مدارس چیست؟ مهم ترین مانع اجرای این آئین نامه در استان شما چیست؟
تدوین برنامه عملیاتی برای مدارس، آموزش مدیران در خصوص مفاد آیین‌نامه، و نظارت مستمر بر اجرا از طریق ارزیابی‌های داخلی، از راهکارهای اجرای کامل آیین‌نامه است. ضعف در آگاهی مدیران و کمبود منابع از موانع اصلی اجرا در استان‌هاست.
سؤال: از نظر شما مهم ترین موانع ارتباطی میان معلمان و دانش آموزان و اولیاء آنان چیست؟
عدم گفت‌وگوی مؤثر، تفاوت‌های فرهنگی و شکاف نسلی، و نیز کمبود زمان و مهارت‌های ارتباطی از مهم‌ترین موانع‌اند. برگزاری جلسات منظم هم‌اندیشی، آموزش مهارت‌های ارتباطی و مشاوره‌ای به معلمان و اولیاء ضروری است.
سؤال: کاربردی ترین مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش کدام است و مهم ترین موانع اجرای مصوبات شورای عالی آپ در استان شما چیست؟
از کاربردی‌ترین مصوبات می‌توان به تغییر ساختار برنامه درسی و توجه به مهارت‌آموزی اشاره کرد. اما کمبود منابع مالی، بی‌اطلاعی مدیران اجرایی و ضعف نظارت بر اجرا از موانع جدی در استان‌ها محسوب می‌شود.
سؤال: علت کاهش انگیزه معلمان را در چه می دانید؟ برای افزایش انگیزه آنان چه پیشنهادی دارید؟
علت اصلی کاهش انگیزه، پایین بودن منزلت اجتماعی، عدم امنیت شغلی، و فشار کاری زیاد است. افزایش حقوق و مزایا، مشارکت دادن معلمان در تصمیم‌گیری‌ها، و توجه به نیازهای روانی و حرفه‌ای آنان، انگیزه را تقویت می‌کند.
سؤال: اگر شما وزیر آموزش و پرورش بودید چه برنامه مهمی را در اولویت کاری خود قرار می دادید؟
اولویت اصلی من ارتقاء منزلت معلمان، اجرای کامل سند تحول بنیادین، و به‌روز کردن محتوای آموزشی بر مبنای مهارت‌محوری بود. همچنین، تمرکز ویژه‌ای بر عدالت آموزشی و کاهش شکاف مناطق محروم داشتم.
سؤال: چه انتظاراتی از دبیرخانه شورای عالی آموزش وپرورش دارید؟
شفاف‌سازی مصوبات، ارائه گزارش‌های تحلیلی از اجرای آن‌ها در استان‌ها، ایجاد تعامل با بدنه آموزش و پرورش و استفاده از نظرات معلمان در فرآیند سیاستگذاری از انتظارات کلیدی از دبیرخانه شورا است.
سؤال: چگونه می‌توان نقش دانش‌آموز را در فرآیند برنامه‌ریزی آموزشی تقویت کرد؟
با ایجاد شوراهای دانش‌آموزی فعال، مشارکت دادن آنان در تدوین تقویم‌های آموزشی و پرورشی، و بهره‌گیری از نظراتشان در ارزیابی عملکرد مدارس، می‌توان به تقویت این نقش کمک کرد.