بیشترین آسیب محرومیت از آموزش حضوری متوجه «دانش‌آموزان دوره ابتدایی» است

عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش‌ و پرورش:

عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش‌ و پرورش گفت: بیشترین ضربه از افت یادگیری متوجه دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی و مناطق محروم است. به گزارش مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش به نقل از خبرگزاری تسنیم، «بهنام بهراد»، عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش‌ و پرورش، اظهار کرد: بیشترین آسیب محرومیت از آموزش حضوری متوجه دانش‌آموزان دوره ابتدایی است چون دانش‌آموزان دبستانی، باید مهارت پایه مانند «خواندن» و «نوشتن» را که با آموزش مجازی قابل انتقال نیست،‌ فرا بگیرند. به همین دلیل بسیاری از کشورهای اروپایی از بهار سال گذشته مدارس ابتدایی خود را تعطیل نکردند.وی افزود: مطالعات ثانویه روی نتایج آزمون بین‌المللی «تیمز» و «پرلز» نشان داده است زمان آموزش دروس «ریاضی» یا «علوم»، در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بسیار مؤثر است و افزایش زمان آموزش با عملکرد تحصیلی بهتر رابطه دارد. آموزش مجازی و فقدان آموزش حضوری به معنای کاهش زمان آموزش و متعاقباً کاهش پیشرفت تحصیلی بویژه در مهارت‌ها یا دروس اساسی مانند خواندن، نوشتن، ریاضی و علوم خواهد بود. نتیجه مطالعات و بررسی‌های بین‌المللی بر روی دانش‌آموزان 10 تا 19 ساله نشان می‌دهد این گروه از دانش‌آموزان، در زمان تعطیلی مدارس به نسبت قبل از آن به طور میانگین در هفته بین 4 تا 8 ساعت کمتر آموزش دریافت کرده‌اند؛ این وضعیت در کشور ما نیز مصداق دارد.وی ادامه داد: تغییرات مدیریتی در سطوح مختلف، تمایل مدیران به دفاع از عملکرد خود، فراهم نشدن فرصت‌های مناسب برای اندیشیدن درباره افت تحصیلی، پیش‌آمدها و دغدغه‌های مختلف، ممکن است باعث غفلت و انکار موضوع افت تحصیلی شود.بهراد گفت: در همین راستا، وزارت آموزش و پرورش، پیشنهاد داده است تا برنامه‌ریزی‌ها، برای جبران افت تحصیلی برای دو گروه از دانش‌آموزان انجام شود: نخست، دانش‌آموزانی که نِصاب قبولی لازم را در یک یا چند ماده درسی کسب نکرده‌اند و دوم، دانش‌آموزانی که بر اساس نتایج به‌دست آمده از ارزشیابی آغازین، به تشخیص معلم و تأیید شورای مدرسه نیازمند برخورداری از کلاس‌های آموزشی رفع اشکال، تعمیق یادگیری و کلاس‌های آموزش تکمیلی هستند.عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش‌ و پرورش تصریح کرد: مرور تعدادی از دروس در برنامه‌ریزی‌ها باید مد نظر باشد؛ چرا که بعضی از مواد درسی و نیز تعدادی از واحدهای یادگیری در یک درس، به جهت مبنایی بودن نقش آن نیازمند توجه ویژه هستند. لذا انتخاب دروس و بازآموزی محتوای اصلی و مهم آن بر اساس ملاک‌های زیر باید مورد توجه باشد:پیش‌نیاز، پایه و اساس یادگیری‌های آتی دانش‌آموزان است.بر اساس نتایج ارزیابی‌های آغازین، عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان بیشترین افت را در این درس نشان می‌دهد.برنامه‌های جبرانی باید در قالب چند سناریو اجرایی شود که در ادامه به آنها اشاره می‌شود: کلاس‌های آموزش جبرانی و تقویتی تابستان بهراد گفت: نزدیک‌ترین زمان برای جبران بازماندگی‌های آموزش، کلاس های تابستانی است. آموزش‌های پیش‌بینی شده در این کلاس‌ها می‌تواند ضمن بهبود نرخ تکرار پایه، در کاهش افت تحصیلی پنهان نیز مؤثر واقع شود. در این گام با دو رویکرد می‌تواند مداخلات مؤثری را در فرآیند یاددهی-یادگیری دانش‌آموزان ایجاد کرد: گام اول، تحت پوشش قرار دادن دانش‌آموزانی که نتوانستند نصاب قبولی را در خردادماه سال 1400 کسب کنند و گام دوم، تحت پوشش قرار دادن دانش‌آموزانی که با وجود کسب نمره نصاب قبولی در تمام دروس بر اساس نظر خود دانش‌آموزان و اولیای آنها، تمایل دارند برای اطمینان بیشتر از یادگیری‌ها، از دوره آموزشی تابستانی نیز بهره‌مند شوند.عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش‌ و پرورش ادامه داد: مدارس باید بر اساس تصمیم کمیته تخصصی آموزشی و پرورش استان نسبت به برگزاری ارزشیابی آغازین برای تعدادی از دروس هدف، اقدام کرده و پس از ارزیابی عملکرد دانش‌آموزان از سوی معلمان، مدیر مدرسه با هماهنگی شورای مدرسه نسبت به شناسایی دانش‌آموزان و ارائه آموزش‌ها برای تعمیق یادگیری و رفع اشکال اقدام ‌کند.توانمندسازی معلمان و ارتقای شایستگی آنها در طول سال تحصیلیوی افزود: بهبود یادگیری دانش‌آموزان با حرفه‌ای شدن معلمان و آموزش‌های حرفه‌ای آنان ارتباط جدی دارد. فاصله گرفتن از رویکرد صرف انتقال دانش و ورود به عرصه‌هایی که در آن یادگیری‌های تعاملی و اکتشافی گسترش می‌یابد، مهم‌ترین نیاز معلمان است. توانمندسازی معلمان در فنون و تکنیک‌های آموزش و ارزشیابی‌های از راه دور، ارتباط مؤثر با دانش‌آموزان در آموزش‌های از راه دور با تأکید بر احیای نقش مشاوره‌ای معلمان و تلفیق فناوری و دانش «پداگوژی» باید مدنظر باشد.ایجاد زمینه‌های لازم برای خود آگاهی دانش‌آموزانعضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش‌ و پرورش گفت: واقعیت آن است که افت تحصیلی پنهان در لفافه نمرات متورم و ارزشیابی‌‌هایی با روایی و پایایی ناکافی مخفی می‌ماند. درک واقعیت‌های موجود از میزان و کیفیت یادگیری و ایجاد دغدغه برای جبران در دانش‌آموزان، همچنین حمایت‌های مؤثر خانواده از آنان و تأثیری که مدرسه می‌تواند در ایجاد نهضتی برای بهبود یادگیری و کاهش شکاف آموزشی داشته باشد قابل توجه است.

سند تحول بنیادین