عضو شورای عالی آموزش و پرورش:
دلایل ترک تحصیل یا بازماندن کودکان از تحصیل
دکتر سیما فردوسی عضو شورای عالی آموزش و پرورش، درخصوص علل ترک تحصیل دانش‌آموزان یا بازماندن کودکان از تحصیل به همشهری آنلاین گفت: عوامل متعددی در این مساله دخالت دارند و نمی‌توانیم همه موضوع را با یک دلیل محدود کنیم.
وی ادامه داد: یک مورد آن بچه‌هایی هستند که درسشان ضعیف است. علتش هم این است که شاید توان ذهنی بالایی نداشته باشند و درس‌ها را خوب متوجه نشوند. این بچه‌ها نمی‌توانند خودشان را به سرعتِ کلاس و بچه‌های دیگر برسانند و به کمک احتیاج دارند. مورد دیگر، بچه‌هایی هستند که نقص دقت دارند. این بچه‌ها دامنه توجه‌شان بسیار کوتاه است و خیلی زود خسته می‌شوند.
فردوسی اظهار کرد: همچنین، بچه‌هایی هستند که به دلیل تنبلی و پشت گوش انداختن از درس و مدرسه بازمی‌مانند، به‌خصوص در ایام کرونا که ممکن است نظارتی بر درس آنها وجود نداشته است. خیلی از بچه‌هایی که ترک تحصیل می‌کنند هم ضعف بهداشت روان دارند.
وی با بیان اینکه بچه باید در شرایط ویژه‌ای قرار بگیرد که ترک تحصیل کند، گفت: شما ببینید، بچه‌ای که توان ذهنی بالایی دارد، در یک خانواده منسجم زندگی می‌کند، بهداشت روانش هم در سطح خوبی است ـ یعنی ترس و اضطراب ندارد یا افسرده نیست ـ دلیلی ندارد درس نخواند.
این روانشناس افزود: بنابراین، بچه‌ای که ترک تحصیل می‌کند یا خانواده بی‌مسئولیت دارد و تحصیل برایش خیلی اهمیت ندارد یا خودش مشکل دارد؛ مثلا بیش‌فعال است، نقص دقت دارد، اختلالات رفتاری دارد، اختلالات شخصیتی دارد. اینها جزء گروه جداافتادگان از تحصیل قرار می‌گیرند.
نابرابری و ناعادلانه بودن آموزش؛ یک دلیل مهم
فردوسی تاکید کرد: باید در این زمینه کار تحقیقاتی و مستندی انجام شود اما تا به حال به طور سیستماتیک چنین کاری صورت نگرفته است. همه این بچه‌ها باید شناسایی، دسته‌بندی و طبقه‌بندی شوند و مشخص شود که هر کدامشان به چه دلیلی ترک تحصیل کرده یا از تحصیل بازمانده‌اند. تک‌تک بچه‌ها باید پرونده داشته باشند و مشخص باشد هر کدام از اینها در چه وضعیتی از لحاظ سلامتی، خانواده، آموزش و... به سر می‌برند.
وی با اشاره به نابرابری و ناعادلانه بودن آموزش در کنار عوامل یاد شده اظهار کرد: بعضی از این بچه‌ها در فقر به سر می‌برند یا در مناطق محروم زندگی می‌کنند و امکانات آموزشی لازم برایشان فراهم نیست. در ایام کرونا خیلی از آنها حتی موبایل یا تبلت در دسترس نداشتند و نمی‌توانستند از فضای مجازی برای درس خواندن استفاده کنند.
این روانشناس به همشهری آنلاین افزود: در جلسات شورای عالی آموزش آموزش و پرورش درباره این بچه‌ها صحبت و گفته می‌شود که مثلا برای آنها دوره‌های آموزشی و کلاس برگزار شود که عقب‌ماندگی‌شان از درس جبران شود، اما بحث این است که ما نمی‌توانیم آنها را به ادامه تحصیل مجبور کنیم، بلکه برایشان امکان تحصیل را فراهم می‌کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا در سند تحول آموزش و پرورش به موضوع کودکان بازمانده از تحصیل اشاره شده است یا نه، گفت: نه به این صراحت. سند تحول ۱۰ سال پیش نوشته شده و در آن زمان نه از کرونا خبری بود و نه خیلی چیزهای دیگر که جامعه امروز به آن مبتلاست. اما در این سند به برابری و عادلانه بودن آموزشی اشاره شده؛ اینکه امکانات برای تحصیل همه در نظر گرفته شود.
فردوسی ادامه داد: با این حال، همان هم بنا به دلایلی اجرا نشد و الان بعد از ۱۰ سال دارد تلاش می‌شود که اجرا شود و بعضی قسمت‌هایش هم اجرا شده است. دست‌اندرکاران حداقل به دنبال این موضوع هستند که آسیب‌شناسی کنند چرا بعضی از بخش‌های این سند اجرا نشده و موانع بر سر راه آن چه بوده است. نکته دیگر اینکه سندی که ۱۰ سال پیش نوشته شده است قطعا الان به بازنویسی نیاز دارد و بازنویسی بخش‌هایی از آن الان در حال انجام است.
دخترها بیشتر ترک تحصیل می‌کنند یا پسرها؟
عضو شورای عالی آموزش و پرورش در پاسخ به این سوال که طبق مشاهدات خودتان به نظرتان در ایران دخترها بیشتر ترک تحصیل می‌کنند یا پسرها، بیان کرد: دقیق نمی‌توان این را گفت ولی بر اساس مشاهدات شخصی می‌توانم بگویم پسرها بیشتر ترک تحصیل می‌کنند.
وی درباره علت آن به همشهری آنلاین گفت: در جامعه ما پسرها از دخترها آزادتر و راحت‌ترند و حتی می‌توانند از مدرسه بیرون بیایند و بعضی از آنها در خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که به پسرها خیلی سخت نمی‌گیرند. یا خانواده کلا مساله دارد و تحصیل فرزندان برایش مهم نیست وقتی پسر می‌گوید نمی‌خواهم درس بخوانم، به او می‌گویند که خب اشکال ندارد، به جای آن برو سر کار.